Submenu

Samen beslissen in de GGZ via Routine Outcome Monitoring

Frederique Nagtegaal ♛ 19-10-2021
2277 keer bekeken 0 reacties

Samen beslissen is het proces waarin zorgprofessional en patiënt samen bespreken welke zorg het beste bij de patiënt past. Uitgangspunt is dat de zorg zoveel mogelijk aansluit bij de situatie en behoeftes van de patiënt. Onderaan de pagina vind je de beschikbare praktijkvoorbeelden en het nieuws over samen beslissen.

De medische kennis van de zorgprofessional en de kennis van de patiënt over zijn eigen wensen en behoeften vullen elkaar aan bij samen beslissen. 

Het goede gesprek

Om meer samen te beslissen, is ondersteuning van het goede gesprek tussen patiënt en zorgprofessional onmisbaar. Patiënten moeten goede informatie krijgen over hun mogelijkheden, en de voor- en nadelen die daarbij horen. Want er zijn bijna altijd meerdere mogelijkheden. Ook afwachtend volgen kan een optie zijn. Net zo belangrijk is het om te weten wat voor die individuele patiënt belangrijk is, wat zijn voorkeuren en persoonlijke situatie zijn. Dat is voor zorgprofessionals niet altijd makkelijk om goed uit te vragen, en voor patiënten niet makkelijk om de bedenken en te verwoorden. De Patiëntenfederatie Nederland (PFN) neemt het voortouw in de werkgroep die zich over dit thema buigt.

Activiteiten & doelen

De werkgroep heeft 6 activiteiten opgezet om meer samen beslissen te stimuleren:

 

  1. Campagne
    Een sectoroverstijgende campagne om iedereen die zorg nodig heeft of werkt in de zorg, een stapje verder te brengen in Samen beslissen. De campagne zorgt voor een gezamenlijke en verbindende taal en concrete tips. Bekijk de campagnewebsite.
     
  2. Keuzehulpen
    Goede en betrouwbare keuzehulpen vindbaar, toegankelijk en goed te gebruiken maken voor ziekenhuizen/klinieken, zorgprofessionals en patiënten. Lees meer over keuzehulpen.
     
  3. Scholing en opleiding
    Samen beslissen verankeren in de opleiding en (na)scholing van zorgprofessionals, zodat zij beter toegerust worden om samen met de patiënt te kunnen beslissen. 
    Competentiesets:
    - Rapportage deelproject 1 competentiesets Samen Beslissen
    Handreiking - competentieset scholing medisch specialisten Samen beslissen
    Competentieset Samen Beslissen verpleegkundig specialist
    Competentieset Samen Beslissen verpleegkundige
    Opleidingsmateriaal:
    - Opleidingsmateriaal
    - E-learning: De Kern van Samen Beslissen
    Bekijk alle documenten van scholing en opleiding bij samen beslissen.
    Onderzoeksrapport:
    - Eindrapport Samen Beslissen aan bed
  4. Leren van elkaar
    Door gebruik te maken van elkaars kennis en ervaring, versnellen we de implementatie van samen beslissen in de praktijk. Voor zorgorganisaties en professionals gebeurt dit in de vorm van o.a. praktijkvoorbeelden, nieuwsbrieven en bijeenkomsten. En voor patiënten met producten voor bijeenkomsten, in een toolkit voor zorg- en patiëntenorganisaties.
    Project Samen beslissen in de praktijk
    Met het project Samen beslissen in de praktijk verzamelen we meer dan 50 voorbeelden van samen beslissen in ziekenhuizen, academische centra en zelfstandige klinieken. Werk jij aan samen beslissen in de medisch specialistische zorg? Dan horen we graag van je. Lees meer over het project Samen beslissen in de praktijk.
    Project Leren van elkaar – patiënten
    We ontwikkelden een toolkit met producten, die zorg- en patiëntenorganisaties kunnen inzetten in bijeenkomsten over samen beslissen met patiënten en naasten. Bekijk de Toolkit Samen beslissen bijeenkomsten.
    Lees meer over Leren van elkaar – patiënten
     
  5. Verbinding met beperkte gezondheidsvaardigheden
    30% van de mensen heeft moeite met het vinden, begrijpen en gebruiken van informatie over gezondheid. Binnen alle onderdelen van het programma houden we hiermee rekening. Ook ontwikkelen we een training voor ziekenhuizen/klinieken en een kennismodule voor patiëntenorganisaties. Bekijk de Toolkit Gezondheidsvaardigheden voor zorgverleners, of lees meer over verbinding met beperkte gezondheidsvaardigheden.
  6. Organiseren en belonen
    Zorgorganisaties krijgen handvatten om samen beslissen te organiseren en van elkaar te leren. Zorgverzekeraars en zorgorganisaties wisselen kennis uit om financiële knelpunten op te lossen. Lees meer over organiseren en belonen.


    Op 8 september 2022 vond de tweede kennissessie ‘Organiseren en belonen van Samen Beslissen’ plaats in Utrecht. Ruim 80 deelnemers waren aanwezig. Onder hen inkopers van zorg, beleidsmakers, zorgverleners en patiëntvertegenwoordigers. Tijdens het plenaire deel en zes interactieve sessies deelden voorlopers op het gebied van Samen Beslissen hun ervaringen en vond er kennisuitwisseling plaats. Het was een geslaagde en energieke kennissessie op een inspirerende locatie! Lees het volledige verslag of bekijk de presentaties of bekijk de infografic met de belangrijkste bevindingen uit de kennissessie.

Doel van dit project van SynQuest was om samen beslissen met Routine Outcome Monitoring (ROM) door te ontwikkelen en op maat te implementeren. Zodat deze aanpak beter past bij specifieke doelgroepen in de ggz-keten. Brede inzet van ROM maakt het mogelijk om meer patiënten te bereiken.

Samen beslissen in de GGZ

Patiënten geven aan dat samen beslissen in de ggz nog niet vaak genoeg gebeurt. Onderzoeksresultaten zijn hoopvol en veel behandelaars, patiënten en hun naasten vinden samen beslissen belangrijk. Het is niet aangetoond dat deze werkwijze extra tijd kost. Maar samen beslissen vraagt een andere rol van behandelaars én patiënten (en hun naasten). En dat blijkt niet eenvoudig. Uitkomstinformatie, verkregen via Routine Outcome Monitoring (ROM), kan hierbij helpen. Binnen ggz-instellingen bestaat al enige jaren een ROM-infrastructuur, die daarvoor gebruikt kan worden.

Gebruiken van uitkomsten met ROM

SynQuest is een landelijk samenwerkingsverband van 10 geïntegreerde ggz-instellingen. Het richt zich op betekenisvol gebruik van ROM en stimuleert de leer- en verbetercyclus hiermee. Met ROM wordt periodiek via vragenlijsten feedback verkregen over aard en ernst van de problematiek en behandelvoortgang. Deze feedback is betekenisvol voor patiënten (en hun naasten) en behandelaars bij samen beslissen over behandelkeuzes in de ggz-keten:

  • als ROM goed is ingebed in verwijs- en behandelprocessen; én
  • bij gebruik van passende meetinstrumenten samen met de cliënt.

Veel aandacht

Er is de laatste jaren veel aandacht geweest voor ROM als instrument voor externe verantwoording. Dit leverde vooral algemene uitkomsten op, zonder specifiek nut voor de patiënt of behandeling. Daardoor kreeg ROM een negatief imago en gebruikten patiënten en behandelaars ROM-uitkomsten nog maar weinig.

Doel

Doel van dit project was de generieke aanpak van samen beslissen met ROM door te ontwikkelen en op maat te implementeren. Hierbij is voortgebouwd op landelijke initiatieven (Doorbraak ROM 2014-2016, ZiN 2016-2018) en bevindingen uit promotieonderzoek (Metz 2018). Door ROM toe te spitsen op specifieke doelgroepen in de ggz-keten en op brede schaal in te zetten, kunnen meer patiënten op een passende wijze bereikt worden.

Speerpunten

Dit project omvatte acht deelprojecten van SynQuest-leden met de volgende speerpunten.

  1. Gespreksmodel samen beslissen met ROM per doelgroep specificeren en personaliseren.
  2. Verrijken van informatie uit ROM met inhoudelijke gegevens over proces en behandeling.
  3. Ervoor zorgen dat patiënten ROM (zelfstandig) kunnen gebruiken als informatiebron voor samen beslissen in verschillende behandelfases.
  4. Informatie uit vragenlijsten gebruiken bij samen beslissen over verwijzing naar de ggz.

Samenhang

Deze vier doelen zijn niet los van elkaar te zien. Om ROM-uitkomsten te gebruiken bij samen beslissen (doel 1) moeten behandelaars én patiënten (en hun naasten) de informatie kunnen begrijpen en ROM-uitkomsten kunnen interpreteren (doel 3). Dit luistert nauw, want de problemen van patiënten in de specialistische ggz zijn ingewikkeld. Vaak hebben ze meerdere klachten (co-morbiditeit) op diverse levensgebieden, en daarom betreffen uitkomsten niet alleen klachten, maar ook functioneren en herstel. Losstaande uitkomsten hebben geen betekenis, maar moeten worden gecombineerd met informatie over patiëntervaringen, ingezette behandelingen of resultaten uit (eerdere) behandelingen (doel 2). ROM-uitkomsten en informatie uit (eerdere) behandelingen spelen ook een rol bij verwijzing, overdracht en vervolgkeuzes over passende behandelingen (doel 4).
 

Deelnemende GGZ-instellingen

De deelnemende instellingen in dit project waren samenwerkende organisaties via SynQuest, gericht op patiëntengroepen in de curatieve ggz-keten. Zoals depressie, angst-, persoonlijkheids-, eetstoornissen, aanhoudende lichamelijke klachten, somatische-psychiatrische comorbiditeit, verslaving, autisme en de leeftijdsgroep senioren. De deelnemers waren:

  • Amsterdam UMC locatie VUMC-GGz InGeest
  • GGz inGeest
  • GGZ Delfland
  • GGZ Rivierduinen
  • GGZ Noord-Holland Noord
  • Emergis
  • GGz Breburg
  • Dimence Groep

Vragen?

Heb je vragen over dit project? Neem contact op met Monique van Bueren of Margot Metz.

Afbeeldingen

Waarderen

X (voorheen Twitter)

0  reacties

Cookie-instellingen